انواع مکمل ها و ویتامین ها

ویتامین ها ، گروهی حیاتی از اجزای غذایی هستند که باید به مقدار کافی در اختیار بدن انسان قرار گیرد. آنها از فرآیندهای متابولیسم حمایت می‌کنند و کارایی پروتئین‌ها و آنزیم‌ها را بهبود می‌بخشند. ویتامین‌ها در فرم نهایی به عنوان پرو ویتامین‌ها ارائه می‌شوند که در نهایت به ویتامین تبدیل می‌شوند. منابع اصلی ویتامین‌ها میوه‌ها، سبزیجات، گوشت و ماهی هستند. با این حال، زمانی که دریافت مواد غذایی ناکافی است، ویتامین‌ها را می‌توان به شکل‌های دارویی به دست آورد. در حال حاضر، افزایش علاقه به رژیم غذایی متعادل و سالم باعث افزایش تقاضا برای مکمل‌های رژیمی مولتی ویتامین شده است. طبق یک نظرسنجی که توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری OCDگزارش شده است، تقریباً 74٪ از جمعیت٬ 5 تا 13 وعده توصیه شده روزانه میوه و سبزیجات را که منابع غنی از مواد مغذی ضروری هستند، مصرف نمی‌کنند.

انواع ویتامین ها 

ویتامین ها بر اساس حلالیت به دو گروه تقسیم می‌شوند. ویتامین‌های محلول در چربی A، D3، E، K  که ترکیبات آبگریز هستند. آنها همچنین توسط چربی جذب بدن انسان می‌شوند و می‌توانند در کبد، کلیه‌ها و بافت چربی ذخیره شوند. ویتامین‌های محلول در چربی در تنظیم قند، جذب کلسیم و فسفر و رشد و عملکرد استخوان‌ها نقش اساسی دارند. آنها همچنین به عنوان ضد انعقاد عمل می‌کنند. گروهی دیگر از ویتامین‌هامحلول در آب هستند که شامل ویتامین C اسید اسکوربیک ، B1 تیامین ، B2 ریبوفلاوین ، B3 نیکوتینامید، B5 اسید پانتوتنیک، B6پیریدوکسین، B9 اسید فولیک، وB12  سیانوکوبالامین است. آنها مسئول عملکرد صحیح سیستم عصبی و تنفسی، سنتز نوکلئیک و اسیدهای چرب و تولید گلبولهای قرمز هستند. 

کاملترین و بهترین ترکیب یک مولتی ویتامین

در بسیاری از کشورها حتی کشورهای پیشرفته مانند ایالت متحده آمریکا٬ مولتی ویتامین ها در ترکیبات و دوزهای مختلف در بازار عرضه می شوند. با این حال، تولیدکنندگان موظفند محتویات را به روشی استاندارد فهرست کنند و مقایسه برندها را برای مصرف کنندگان آسان تر می کند. دوزهای جداگانه ویتامین در مولتی ویتامین ها برای اکثر بزرگسالان بی خطر است. دوز ویتامین E بسیار کمتر از سطوح گزارش شده برای افزایش مرگ و میر کلی است و دوز بتاکاروتن که معمولاً بخشی از کل فعالیت ویتامین A است، بسیار کمتر از سطوح مرتبط با سرطان ریه است. دوز اسید فولیک نیز کمتر از میزانی است که به طور بالقوه خطر سرطان را افزایش می‌دهد. اما برخی از فرمول‌های ویتامین‌هایی که بدون نسخه به فروش می‌رسند ممکن است حاوی چندین برابر RDA ویتامین B12 باشند که حتی در دوزهای بسیار بالاتر بی‌ضرر است. برخی از افراد ممکن است حتی با دوزهای معمولی ویتامین A آسیب ببینند. در مطالعات مشاهده‌ای نشان داده شده است که ویتامین A  یک عامل خطر برای استئوپنی مرحله پیش از پوکی استخوان و شکستگی توسط بخش قابل توجهی از جمعیت بزرگسال در ایالات متحده است. افرادی که در معرض خطر ابتلا به استئوپنی هستند یا مصرف نسبتاً بالایی ویتامین A در رژیم غذایی دارند، نباید مکمل‌های اضافی حاوی ویتامین A مصرف کنند. علاوه بر این، ویتامین A با دوزهای 10000 واحد در روز مکمل شروع می‌شود به همین دلیل تولیدکنندگان مقدار ویتامین A  را در مولتی ویتامین‌ها کاهش داده‌اند. 

با توجه به توضیحات داده شده، مکملی مناسبتر است که نزدیک به میزان توصیه شده روزانه باشد. اما بعضی از اشکال بعضی از ویتامین و مواد معدنی می‌تواند اثربخشی داشته باشد.

در زیر تعدادی نمونه‌ها آورده شده است که می‌توانید در خرید انواع مولتی ویتامین به آن توجه کنید:

•  استفاده از هر دو فرم (استات) و پرو ویتامینA  (بتا کاروتن) هر کدام دارای عملکردهای منحصر به فرد و متقابلی هستند و هر دو شکل به غلبه بر واریانس‌های انسانی در تبدیل بتاکاروتن کمک می‌کنند
• ویتامین B12 سیانوکوبالامین و متیل کوبالامین دو مسیر متابولیک متمایز
• ویتامین C به صورت کلسیم آسکوربات و اسید اسکوربیک (اثر بافر در حین به حداکثر رساندن دوز)
• ویتامین E به صورت آلفا توکوفرول (شایعترین شکل عملکردی در بدن می‌باشد)
• ویتامین K1(فیتونادیون) و K2 (مناکوئینون) ( مقاصد کوفاکتور اولیه منحصر به فرد)
• روی به صورت سیترات (در دسترس بودن عملکردی بالاتر نسبت به فرم اکساید)
• منیزیم هم به صورت اکساید و هم سیترات (ملح سیترات جذب و اثربخشی بیشتر و همچنین عوارض گوارشی کمتری دارد)
• آهن به صورت فومارات (آهن دوز پایین با فراهمی زیستی و جذب بالاتر)

بهترین نحوه مصرف مولتی ویتامین

یکی از سوالات کاربردی در زمینه نحوه مصرف مولتی ویتامین می‌باشد در در پاسخ آن باید گفت ؛

• همه فرمولاسیون مولتی ویتامین می‌توان با یا بدون غذا مصرف شود. اگر باعث ناراحتی معده می‌شود همراه غذا مصرف شود.
•  در محصولات با اثر طولانی کامل قورت دهید. از جویدن، شکستن یا له شدن خودداری کنید.
• در مصرف مولتی ویتامین بصورت شربت دوز آن را به دقت اندازه‌گیری کنید. از وسایل اندازه‌گیری همراه این دارو استفاده کنید. اگر وجود نداشت، از داروخانه وسیله‌ای برای اندازه‌گیری این دارو بخواهید.
• مولتی ویتامین های که بصورت قرص های جویدنی هستند را  قبل از قورت دادن خوب بجوید. 

**نکته مهم در این باره این است که طبق دستور پزشک یا داروساز از این دارو استفاده کنید. تمام اطلاعاتی که به شما داده شده را بخوانید. تمام دستورالعمل‌ها را به دقت دنبال کنید**

بهترین زمان مصرف مولتی ویتامین برای افزایش جذب بیشتر 

اگر نیاز به مصرف مولتی ویتامین دارید، باید آن را به گونه‌ای مصرف کنید که جذب مواد مغذی آن (یعنی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری) را به حداکثر برسانید، اما به اندازه کافی راحت باشد تا از مصرف آن صرف نظر نکنید. برای بسیاری از افراد، صبحانه راحت‌ ترین زمان برای مصرف مولتی ویتامین است، اما اگر صبحانه شما حاوی مقادیر قابل توجهی چربی یا روغن نباشد، بهترین جذب ویتامین D و سایر ویتامین‌های محلول در چربیA، E٬ K را نخواهید داشت. در این صورت، مولتی ویتامین خود را با هر وعده غذایی حاوی بیشترین چربی و روغن مصرف کنید.

**توجه داشته باشید که؛ مصرف مولتی ویتامین همراه با غذا نیز ممکن است ناراحتی معده یا حالت تهوع را که با این مکمل ها ایجاد می‌شود کاهش دهد**

اگر مکمل‌های جداگانه‌ای مصرف می‌کنید که مقادیر زیادی ویتامین یا مواد معدنی دارند، توجه داشته باشید که این مکمل‌ها می‌توانند با مقادیر کمتری از مواد مغذی مشابه در مولتی ویتامین شما رقابت کنند. به عنوان مثال، اگر مکمل کلسیم جداگانه مصرف می‌کنید، آن را در زمان متفاوتی از روز با مولتی ویتامین خود مصرف کنید زیرا مقدار زیاد کلسیم باعث کاهش جذب مواد معدنی موجود در مولتی ویتامین شما مانند منیزیم، آهن، مس و روی می‌شود.

به طور مشابه، اگر مکمل جداگانه‌ای با ویتامین D، A، E  یا K مصرف می‌کنید، آن را در زمان متفاوتی از روز نسبت به مولتی ویتامین خود مصرف کنید زیرا ممکن است جذب سایر ویتامین های محلول در چربی در مولتی ویتامین شما را کاهش دهد. 

عوارض مصرف بیش از حد مولتی ویتامین ها

ویتامین‌های محلول در آب (فولات، ویتامین C، ویتامین‌هایB )عموماً در دوزهای بالا قابل تحمل هستند، و سمیت آن تنها در دوزهای هزاران برابر مقدار توصیه ‌شده رژیم غذایی (RDA) رخ می‌دهد. یک استثنای احتمالی خطر سنگ کلیه است که ممکن است پس از دوزهای ویتامین C که 10 تا 25 برابر RDA است افزایش یابد. ویتامین‌های محلول در چربی (ویتامین‌های A، D، E،K به طور کلی سمی تر از ویتامین‌های محلول در آب هستند. ویتامین D ممکن است با دوزهای پایین 4000 واحد در روز (حد بالایی توصیه شده) در برخی افراد باعث هیپرکلسمی شود. ویتامین A در دوران بارداری در دوزهای پایین تر (RDA) با آستانه آشکار 10000 واحد در روز است. به نظر می‌رسد بتاکاروتن مکمل ویتامین A خطر ابتلا به سرطان ریه را در بزرگسالانی که به دلیل سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض آزبست در معرض خطر بالایی هستند، افزایش می‌دهد. همچنین نگرانی‌هایی وجود دارد که مصرف مکمل ویتامین E بیش از 400 واحد در روز ممکن است با افزایش مرگ و میر ناشی از علل مختلف مرتبط باشد.

در ادامه به تعدادی از سوالات مهم و پرتکرار در خصوص مصرف مولتی‌ ویتامین‌ها پرداخته می شود:

چه کسانی به مصرف مولتی ویتامین نیاز دارند؟ 

 " آیا همه افراد بدون بررسی و چکاپ می‌توانند مکمل‌هایی مثل مولتی ویتامین استفاده کنند؟"

 تا زمانی که به دلیل شواهد ناکافی از اثربخشی، نشانه خاصی وجود نداشته باشد، مکمل‌های مولتی ویتامین را برای پیشگیری اولیه از بیماری‌های مزمن در افرادی که رژیم غذایی کافی دریافت می‌کنند، پیشنهاد نمیشود با این حال، بسیاری از بیماران مایل به مصرف مولتی ویتامین هستند. در نتیجه توصیه شده که پزشکان تا زمانی که منع مصرفی برای یک فرد وجود ندارد، با مصرف آن در این افراد مخالفت نکنند. اما معمولا افرادی با ویژگی هایی که در ادامه اورده شده است نیاز است تا مولتی ویتامین ها را مصرف کنند:

• بیماران در معرض خطر کمبود ویتامین ها
  مکمل‌های مولتی ویتامین باید برای بیمارانی که در معرض خطر کمبود ویتامین‌ها هستند، مانند افرادی که الکل مصرف می‌کنند، رژیم‌های غذایی بی‌کیفیت با مصرف کم میوه و سبزیجات، مشکلات سوء جذب، رژیم گیاهخواری، سابقه جراحی بای پس معده یا برخی از مشکلات متابولیسم مادرزادی و همچنین کسانی که تحت درمان با همودیالیز یا تغذیه تزریقی هستند در نظر گرفته شود. علاوه بر این، در بیمارانی که کمبود ویتامین خاصی دارند، در صورتی که مولتی ویتامین هزینه کمتری داشته باشد و حاوی دوز مناسب باشد، مولتی ویتامین ممکن است انتخاب معقولی نسبت به مکمل با ویتامین‌های تکی باشد.
  در توضیح افرادی که رژیم‌های غذایی محدود یا خاص دارند و ممکن است نیازهای بیشتری به مکمل‌های ویتامین داشته باشند٬ در اینجا مثال‌هایی آورده شده تا برای شما ملموس شود:
   به عنوان مثال؛

سطح کافی ویتامین B12 به شدت تحت تأثیر مصرف رژیم غذایی و جذب آن است. در جوانان، مصرف کم مواد غذایی با منبع حیوانی دلیل اصلی کاهش سطح ویتامین B12 است.

در افراد مسن، سوء جذب ویتامن B12 از غذا شایعترین علت کمبود آن است. کمترین میزان مصرف ویتامینB12 در افرادی دیده می‌شود که هیچ محصول حیوانی نمی‌خورند. آنها همچنین در معرض خطر وضعیت ناکافی ویتامین D هستند و باید مکملی را به خصوص در ماههای زمستان در نظر بگیرند. از آنجایی که بیشتر ویتامین‌ها در انواع غذاها موجود است، انتظار نمی‌رود رژیم‌های غذایی به استثنای یک غذای خاص منجر به کمبود یا نیاز به مکمل شوند. در مقابل، افرادی که کل دسته غذاها را محدود می‌کنند یا فقط چند نوع غذا یا گروه خاص مصرف می‌کنند ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین‌های خاص باشند. گزینه‌های معقول در چنین بیمارانی توصیه به استفاده روزانه از یک مولتی ویتامین یا در نظر گرفتن آزمایش‌های خاص (مثلاً سطح 25 هیدروکسی ویتامینD) بر اساس کمبود مواد مغذی مورد انتظار در رژیم غذایی است.

• مصرف مولتی ویتامین در کودکان

مولتی ویتامین برای اکثر کودکان سالمی که به طور طبیعی رشد می‌کنند ضروری نیست. غذاها بهترین منبع مواد مغذی هستند. وعده‌های غذایی منظم و میان وعده‌ها می‌توانند تمام مواد مغذی مورد نیاز کودکان پیش دبستانی را تأمین کنند. در حالی که بسیاری از کودکان خردسال به خوردن غذا علاقمند نیستند، این لزوما به این معنی نیست که آنها کمبودهای تغذیه‌ای دارند. بسیاری از غذاهای رایج - از جمله غلات صبحانه، شیر و آب پرتقال - با مواد مغذی مهمی مانند ویتامین‌های گروه B، ویتامینD، کلسیم و آهن غنی شده‌اند. بنابراین ممکن است فرزند شما بیشتر از آنچه فکر می‌کنید ویتامین و مواد معدنی دریافت کند. علاوه بر این، مولتی‌ ویتامین‌ها بدون خطر نیستند. مگادوز ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند سمی باشد. علاوه بر این، برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌توانند با داروهایی که ممکن است کودک شما مصرف کند تداخل داشته باشند. اگر نگران دریافت سطح توصیه شده ویتامین‌ها و مواد معدنی فرزندتان هستید یا خیر، با پزشک کودک خود صحبت کنید.

مولتی ویتامین ممکن است برای کودک شما مفید باشد اگر فرزند شما: دارای تأخیر در رشد جسمانی و رشدی، بیماریهای مزمن یا حساسیت‌های غذایی خاصی دار،٬ دارای یک رژیم غذایی محدود کننده، مانند رژیم غذایی سخت گیاهخواری داشته باشد. اگر پزشک کودک شما مولتی ویتامین را توصیه می‌کند، مولتی ویتامینی را انتخاب کنید که برای گروه سنی کودک شما طراحی شده است و بیش از 100 درصد ارزش روزانه ویتامین‌ها و مواد معدنی را تأمین نمی‌کند. علاوه بر این، مولتی ویتامین‌ها را از دسترس کودک خود دور نگه دارید.

• مصرف مولتی ویتامین در دوران بارداری 

 CDC  از همه زنان در سنین باروری می‌خواهد که400 میکروگرم اسید فولیک در روز، علاوه بر مصرف مواد غذایی حاوی فولات از یک رژیم غذایی متنوع، برای کمک به جلوگیری از برخی نقایص مادرزادی اصلی مغز نوزاد (آنسفالی) و ستون فقرات (اسپینا بیفیدا) مصرف کنند. زنان می‌توانند دوز توصیه شده روزانه  اسید فولیک را از طریق مصرف مولتی ویتامین حاوی 400 میکروگرم اسید فولیک در روز دریافت کنند. هنگام مصرف اسید فولیک، دوز بالاتر از 400 میکروگرم اسید فولیک در روز لزوماً برای جلوگیری از برخی از انواع نقایص مادرزادی نیاز نیست، مگر اینکه پزشک مصرف بیشتر را به دلیل سایر شرایط سلامتی توصیه کند. 
دوز روزانه فرآورده‌های مولتی ویتامین در بزرگسالان بسته به محصول متفاوت است. به طور کلی، یک قرص یا کپسول یا 5-15 میلی لیتر شربت در روز توصیه می‌شود. البته دوزهای تجویزی ممکن است برای بیماران سوختگی یا فیبروز کیستیک بالاتر باشد. لازم به ذکر است که می‌بایست با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
مقایسه انواع مولتی ویتامین ها و تفاوت آنها

اکثر مولتی ویتامین‌های موجود در بازار و با نام تجاری مختلف حاوی 50 تا 150 درصد میزان توصیه شده رژیم غذایی برای همه ویتامین‌ها، از جمله اسید فولیک و ویتامین‌هایA ، C، D، E، B2، B6 و  B12  هستند. با این حال، انواع مختلفی از مولتی ویتامین‌ها وجود دارد، مانند ویتامین B به تنهایی، مولتی ویتامین با مواد معدنی، و مولتی ویتامین برای گروههای خاص (به عنوان مثال، زنان، مردان، جمعیت‌های جوان و مسن). منطق پیشنهادی برای مصرف روزانه یک مولتی ویتامین برای بزرگسالان شامل اثربخشی شناخته شده یا بالقوه برای برخی از ویتامین‌ها، ایمنی نسبی در دوزهای کم، هزینه کم و کارایی مصرف یک قرص به جای چندین قرص ویتامین می‌باشد. بسیاری از مولتی ویتامین‌ها حاوی مواد معدنی نیز هستند، اما دوز مواد معدنی موجود در این مکمل‌ها (مانند کلسیم و آهن) بسیار کمتر از یک مقدار روزانه (DV) است. "DV:  مقادیر مرجعی هستند که دریافت مواد مغذی توصیه شده را ارائه می‌کنند که روی برچسب بسته بندی ظاهر می‌شوند."
در بازار مصرف محصولات مولتی ویتامین شامل شکل و فرمولاسیون‌های بسیاری که مکانیسم رهاسازی مختلفی دارند مانند قرص، کپسول، جویدنی، شربت، پودر و غیره است. هر شکل غیر سنتی (مانند شربت، پودر، قرص جویدنی، پاستیل)٬ بر تجربه مصرف کننده در سهولت مصرف، طعم و/یا قیمت متمرکز است